گزارش بیست دومین سلسله نشست شعر جهان با اجرای بابک بهاری

به نام خدا»

بیست و دومین سلسله نشست های شعر جهان با پرسمان واکاوی ویژگی های سبک ادبی بورخس در فرهنگان رازی برگزار شد. آرژانتین سرزمینی با بیشترین مصرف گوشت قرمز، باوری چون نگه داشتن لاک پشت برای تصفیه آب ،گاچو ( به معنای روح آزاد). بورخس سراینده ی گاچوهاست. 4 کتاب شعر از بورخس به فارسی درآمده ، جسته و گریخته نیز در جنگ ها از وی چند شعری به چشم می خورد. برگردانندگان آثار بورخس می توان از احمد میرعلایی ، حسن تهرانی، ارسطو نوری، علی معصومی، بیژن الهی، احمد اخوت، قاسم صنعوی، امرایی و فریده حسن زاده نام برد. شهره ی او در ایران بیشتر برای داستان های کوتاهش می باشد. 

پس از معرفی شاعر در آغاز نشست کلیپی به زبان فارسی درباره ی سبک و مفهوم های بورخسی پخش شد. بورخس زاده ی بوینس آیرس آرژانتین در محله ی پالرمو( محله چاقو کش ها)، دارای پیشینه نظامی گری در خانواده، پدر انگلیسی و مادر آرژانتینی ست. پدر شاعر از  کارکشتگان ادبی( مترجم اشعار خیام) ، دارای کتابخانه ی باشکوهی بود. کودکی بورخس در همین کتابخانه به خواندن آثار از شرق تا غرب سپری می شود بطوری که نخستین اثر ترجمه ی شده او از زبان انگلیسی به اسپانیایی در سن نه سالگی رخ می دهد. او در گفتگویی می گوید: " نخست خود را خواننده می دانم سپس شاعر، پس از آن نویسنده و در پایان یک مقاله نویس! نتیجه تلاش بی امان بورخس در زندگی 86 ساله اش که 30 سال از آن در نابینایی به سر شد؛ 9 کتاب شعر، 5 مجموعه داستان کوتاه و صدها مقاله ی هنری و ی ست. شاعر در جایی دیگر می افزاید: " خواندن و نوشتن برایم بصورت یکسان لذت بخش است." 

در ادامه بابک بهاری واگویه ی دیگری از شاعر را درباره خالص بودن آثارش می خواند: " من همه ی نویسندگانی هستم که خوانده ام، همه ی مردمی هستم که با آنها برخورد داشته ام، من همه ی نیاکانم هستم."

نکته ی درنگ پذیر گام دوم نشست ناشناس ماندن شاعر تا سن پنجاه سالگی ست. روحیه ی توده ای( گرایش به لمپنیسم) و نظامی گری  کمابیش در همه داستان های کوتاهش و به دامن زدن به نوچه و نوچه گری، گوشه گیری و افسردگی، هیجان و احساس گرایی، رئیس گرایی و رفت و آمد طبقه متوسط در جاهای پست مانند قمارخانه ها ، کاباره ها و روسپی خانه ها می پردازد؛ همچنین به رسمیت نشناختن نمادهایی چون چگوارا (تایید کودتا علیه النده)در آمریکای لاتین از اساسی ترین مهم در این باره به شمار می روند. تنها پس از ترجمه ی آثار بورخس به زبان فرانسوی ست که کم کم نگاه ها به او روی می آورند. هر چند شاعر در سال های پایانی زندگیش از این تایید نظامی گری خویش پشیمان می شود و می گوید: " نظامی گری و دیکتاتوری حماقت را بر می انگیزد!" کلیپ یکی از شعرهای بورخس با برگردان آقای صفدری دوستدارهای ادبیات را از شوک خط مش اندیشه ی شاعر بیرون می آورد و به تمرکز نشست می افزاید.

در بخش سوم نشست بابک بهاری به هنر جعل روایت بورخس در شعرهایش اشاره می کند. جعلی که سرشار از وهم و رویا و افسانه هاییست که در ذهنش موج می زند. آشنایی او با فلسفه غرب تا شرق، از عطار و سیمرغ تا هایکو و آثار لاتین تنیدگی شگرفی میان شعرها و داستان هایش پدید آورده است و این تنیدگی می تواند هر خواننده ای را مست گرداند.

در پایان راه پاسخ بورخس به ماندگار شدن نامش در دل تاریخ چنین است:

-  انقدر بدبین نباشید آقا!

ببری به خاطر می آید، گرگ و میش هوا اینجا/ به کتابخانه ی وسیع و شلوغ جلال می بخشد/ و به نظر می رسد که قفسه های کتاب را در تیرگی وا می نهد/ معصوم، بی امان، خون آلود، مرتب/ در جنگل خویش و در روز خویش پرسه می زند.

آذر 98