گزارش ششمین نشست از سلسله نشست های هنر تجسمی جهان با اجرای بابک بهار

وه مرگ چه شتابی گرفته بود

نه آنچنان که پیش افتی ز ما

تو به شکار آمده ای

پی درخت آوازخوان برای جهان خاموشت

روییده

بین خزر و خلیج

شتابان گریختی

مبادا

وسوسه ی پرندگان

بازت گردانند

با صدای شجریان

یک میکروفون خالی در جایگاه و شعری از بابک بهاری آغازگر ششمین نشست هنر و نماد سپاسگزاری هنرجویان از استاد آواز ایران گشت.

" نقاش هایی هستند که از بوم نقاشی می ترسند"، اما این بوم خالیست که از نقاش پر شور می هراسد " هر چه می اندیشم می بینم هیچ چیز راستین تر از مهر به انسان نیست" 

ونسان ون گوگ، گندم و آفتاب گردان هلندی به شیوه ای پایدار بازتاب این مهر را در همه ی آثارهایش به نقش در می آورد، چه طبیعت بی جان ( کفش ها ، صندلی گوگن، آفتاب گردان) چه منظره ها ( پل متحرک، گندم زارها و کشتزارها و کلاغ ها) چه کارگرها و کشاورزها  و خود نگاره ها. او با نگاهی ویژه و در پس داستان، هر چیزی را می کشد. پشت نگاه انسانی اش به شب و جهان و همه ی هستی "شب پرستاره" را می آفریند.

ونسان تنها در 10 سال پایانی 37 سال زندگی اش که به رنگ روی می آورد 900 تابلوی روغنی 150 آبرنگ 1033 طراحی و پیش طراحی و هزار و اندی نامه (800 شمار آن در دسترس هست) از خود به جای گذاشته است. نامه هایی که در درک آثارش جایگاهی در خور دارند.

شاید بیش ازهر نقاش مدرنی از ون گوگ (بیش از ده کتاب) به شیوه ی جداگانه  کتاب نوشته و یا به فارسی برگردانده شده است؛ شور زندگی، زندگی و هنر ونگوگ، گوش ون گوگ، دیدار با ونسان ون گوگ ( ویژه کودکان)، ون گوگ کدام زندگی کدام هنر، در شکوه علف زار و همچنین کتابهایی از نشر دیبایه و بهار از این دسته اند و کتابی ارزشمند به ترجمه اقای خاوری نژاد که متاسفانه زیر تیغ چاپ سال هاست مانده است اما هنوز می توان در میان کتابهای هنر مدرن چون رسولان رنگ و چندی دیگر بخش های آفتابگردانی جست. مقاله ی " نگاهی به خود نگاره های ونسان ونگوگ" نیز از جمله فصل خوب واکاوی آثار این مرد بزرگ هنر می باشد.

صندوقچه ی جیبی گلوله های نخی رنگی نقاش برای درک بیشتر رنگ ها و پیوندشان با نت ها همیشه همراه او بود. دوره ی نواختن پیانو را سپری می کند تا "سنسوریا" را لمس کند. افزون بر رنگ ها خط هایش ، خطهای لرزانی ست که به رنگ ها شدت می بخشند! او راه می رود نگاه می کند و می آفریند.

" من ساخته نشده ام میل نفسانی خاصی را در هنر خشنود سازم بلکه می خواهم درکم از احساس های انسانی بدرستی بیان کنم"

و چنین نیز می شود. از این رو هیچ یک از هنرمندها  و نقاش ها و حتا مردم ساده نیز به نمایشگاه او سری نمی زنند و او را نقاش دیوانه می خوانند. هیچ کس به جز گوگن که آفتابگردان ها در چشم هایش می درخشند و همین درخشش سبب می شود تا ون گوگ سرخوشانه به آفتابگردان هایش پر و بال بدهد.

شش تیزر از شش فیلم اکران شده ی زندگی و آثار ونسان به نمایش درآمد تا اندکی سنگینی بار شکست های هنری هنرمند از دوش نشست کم شود. پس از آن بابک بهاری ادامه می دهد:

شاید سرنوشت تلخ و پر از درد و شلیک گلوله ای در سینه ی چنین نیک مرد آفریننده ای از چند جهت باشد: درگیری های خانوادگی، ناکامی در پیشه هایش (آموزگاری، خرید و فروش آثار هنری و حتا کشیشی)، ناکامی در داشتن خانواده زن و فرزند با همه ی عشقی که به زن ها در هستی اش موج می زد و هر بار دست ردی که به سینه اش می خورد، بیماری های عصبی و بی چیزی و وابستگی مالی اش به تئو برادرش، مهم تر از همه ناکامی اش در هنر! او که بر اساس گفته ی افلاطون از طبیعت تقلید بی چون و چرا نمی کرد ، پایه های فرمی را در هم می شکست و چنان دقتی در مهارت تقلید از خود نشان نمی داد؛ می گفتند که او زشت و زمخت می کشد!

" به جای آنکه همان چیزی را بکشم که پیش چشمم هست می خواهم رنگ هایی که دلم می خواهد را بکار ببرم تا احساس خود را بیان کنم!"

ون گوگ رنگ ها را خالص روی بوم می کشید و آنها در هم نمی آمیخت.

" به جای نقش و نگارها در کلیساها دوست دارم چشم های انسانی بکشم زیرا روح انسان برایم گیراتر است".

"تاکستان سرخ" تنها اثری ست که در زمان زنده بودن نقاش به فروش رفت و البرت اورید تنها کسی بود که نقدی مثبت درباره سبک ونسان نوشت.

" نقاش آینده چنان نقاشی خواهد کرد که تاکنون همتا نداشته است، هیچ کاری نکردن و اشتباه نکردن بازایستادن است و میان مایگی!"

و این پیشگویی نقاش بار دیگر با رونمایی سه اثر ویژه از بابک بهاری به حقیقت پیوست. سه اثر که رنگ و خطوط و کلاژ و ایده و مفهوم را از خود یکجا می تراواند. در پایان ستاره های شمع گون شب پر ستاره(یکی از سه آثاری که به اجرا در آمد) سالن تاریک فرهنگان روشن ساخت و هنردوستان را میان فرم و ایده فرو خورد.

مهر 1399